IPO ची संपूर्ण माहिती: IPO काय आहे आणि कसे कार्य करते?

आज सहजच Keynes Technology कंपनीच्या शेअरवर नजर गेली आणि IPO हा गुंतवणुकीसाठी एक चांगला पर्याय आहे हे लक्षात आले. म्हणूनच IPO विषयी लेख लिहायला घेतला. मागच्या वर्षी म्हणजे नोव्हेंबर 2022 मध्ये Keynes Technology कंपनीचा IPO आला होता. कंपनीच्या एका शेअरची कमाल किंमत होती 748 रुपये आणि आज त्या शेअरची किंमत आहे 1750 रुपये म्हणजे सुरुवातीच्या किमतीपेक्षा जवळजवळ 2.5 पट तेही एका वर्षाच्या आत.

या लेखात आपण  IPO ची संपूर्ण माहिती: IPO काय आहे आणि कसे कार्य करते? IPO ची प्रक्रिया आणि नियम, तसेच IPO चे फायदे, नुकसान, प्रकार इत्यादीचा अभ्यास करणार आहोत.

IPO ची संपूर्ण माहिती: IPO काय आहे आणि कसे कार्य करते?

महत्त्वाचे

1. IPO काय आहे?

IPO चा लॉंग फॉर्म आहे इनिशियल पब्लिक ऑफरिंग, याचा मराठीत अर्थ होतो आरंभीचा सार्वजनिक प्रस्ताव. जेव्हा एखादी कंपनी पहिल्यांदाच त्यांची शेअर सामान्य गुंतवणूकदारांसाठी शेअर मार्केटमध्ये आणतात, तेव्हा त्यांना इनिशियल पब्लिक ऑफरिंग म्हणजेच IPO असं म्हणतात.

याच्यामध्ये कंपनी आपले शेअर्स मार्केटमध्ये विक्रीसाठी उपलब्ध करून देतात आणि यालाच प्रायमरी मार्केट असे म्हणतात. प्रायमरी मार्केटमध्ये गुंतवणूकदार जे पैसे गुंतवतात ते थेट कंपनीकडे जमा होतो. प्रायमरी मार्केटमध्ये शेअर्स सगळ्यांनाच खरेदी करता येत नाही हे लकी ड्रॉ प्रमाणे असते.

प्रायमरी मार्केटची प्रोसेस पूर्ण झाल्यावर शेअर सेकंडरी मार्केटमध्ये येतात आणि सेकंडरी मार्केटमध्ये कोणीही शेअर्स खरेदी करू शकतात. सेकंडरी मार्केट म्हणजे शेअर्स एक्सचेंज लिस्ट मध्ये येतात. आणि इथे शेअर्सची खरेदी-विक्री चालते.

2. IPO कसे कार्य करते

IPO कंपनी पूर्वी खाजगी (private)असते. आणि म्हणूनच, व्यवसाय तुलनेने कमी भागधारकांसह विकसित झालेला असतो. ज्यामध्ये संस्थापक, कुटुंब आणि मित्रांसारखे प्रारंभिक गुंतवणूकदार आणि व्यावसायिक गुंतवणूकदार यांचा समावेश  असतो.

जेव्हा एखादी कंपनी चांगली ग्रो करते आणि कंपनी विकासाच्या अशा टप्प्यावर पोहोचते, जिथे कंपनीचा विश्वास असतो की कंपनी नियमांच्या कठोरतेसाठी आणि  सार्वजनिक भागधारकांना लाभ देण्यासाठी परिपक्व आहे, तेव्हा ते सार्वजनिक (public limited) जाण्यासाठी जाहिरात करण्यास सुरुवात करतात.

सामान्यतः वाढीचा हा टप्पा तेव्हा होतो, जेव्हा एखादी कंपनी सुमारे १०० करोड च्या खाजगी मूल्यांकनापर्यंत पोहोचते, ज्याला युनिकॉर्न स्टेटस असे म्हणतात.

तथापि, भक्कम मूलभूत तत्त्वे आणि सिद्ध नफा क्षमता असलेल्या विविध मूल्यांकनांसह खाजगी कंपन्या देखील बाजारातील स्पर्धा आणि सूची आवश्यकता पूर्ण करण्याच्या क्षमतेवर IPO साठी पात्र ठरू शकतात.

कंपनीसाठी IPO हे एक मोठे पाऊल आहे. हे कंपनीला भरपूर पैसे उभे करण्याची सुविधा देते. यामुळे कंपनीला वाढ आणि विस्तार करण्याची अधिक क्षमता मिळते. शेअर सूची ची वाढलेली पारदर्शकता आणि विश्वासार्हता देखील उधार निधीसाठी चांगल्या अटी मिळविण्यात मदत करू शकते.

3. कंपनी IPO शेअर मार्केट मध्ये का आणतात?

कंपनी IPO बाजारात हे विभिन्न कारणांमुळे आणते. इथे काही प्रमुख कारणे आहेत:

1. भांडवल उभारणे: IPO द्वारे कंपनीला पब्लिक कडून भांडवल घेण्याची क्षमता मिळते. या पूंजीच्या मदतीने कंपनी आपल्या व्यापार विस्तारासाठी, उत्पादन सुधारणा किंवा विविध विकास कार्यासाठी पूंजी संकल्पित करू शकतात. IPO द्वारे भांडवलाची उभारणी करणे हा कोणत्याही कंपनीचा प्राथमिक उद्देश असतो.
2. मालमत्ता व्यापार सक्षम करणे: IPO द्वारे कंपनी आपली वित्तीय स्थिती सुधारू शकतात. वित्तीय संकटातील कंपन्यां IPO द्वारे उच्च माध्यमांच्या माध्यमांनी पूंजी गोळा करून वित्तीय स्थिती वाढवू शकतात.
3. सामान्य शेअर्सच्या प्रारंभिक विक्री: IPO द्वारे कंपनीच्या शेअर्सची प्रारंभिक विक्री झाली पाहिजे. शेअर्सधारकांना कंपनीच्या उत्पादन योजनांच्या बारंबार प्रवर्तनाची माहितीचे मूल्यांकन करून त्यांच्या समर्थनानुसार शेअर्स खरेदी करण्याची संधी मिळते.
4. अधिकृत नोंदणी: IPO च्या माध्यमातून कंपनी अधिकृतपणे नोंदणी करू शकते. इथे कंपनीला अनेक वित्तीय आणि कायदेशीर लाभ मिळतात, ज्यामुळे कंपनीची विश्वसनीयता वाढते आणि निवेशकांना सुरक्षा मिळते.
5. प्रतिष्ठा: शेअर मार्केटमध्ये कंपनी लिस्ट झाल्यामुळे कंपनीच्या प्रतिष्ठेत वाढ होते. कंपनीची अधिक चांगली ओळख निर्माण होते, ज्याचा फायदा कंपनीच्या बाजारातील उत्पादनांच्या वाढणाऱ्या मागणीच्या स्वरूपात होतो. साध्या भाषेत सांगायचं तर कंपनीचा एक ब्रॅण्ड तयार होण्यास मदत होते.
6. कर्जाची परतफेड करणे : IPO द्वारे भांडवल उभारल्यास आपल्याला कर्जातून भांडवल उभारण्यापेक्षा अधिक फायदे होतात. कर्जाऊ रक्कमेवर कंपनीला व्याज द्यावे लागते. कर्जाची परतफेड रक्कम ठरलेली असते. कर्ज म्हणून मिळालेली रक्कम ठराविक मुदतीनंतर परत करावी लागते.याउलट कंपनीला IPO  मधून मिळणाऱ्या रक्कमेवर व्याज द्यावे लागत नाही. IPO  मधून मिळालेली रक्कम परत करणे बंधनकारक नसते आणि उभे राहिलेले भांडवल कुठल्याही मुदतीशिवाय मिळते.या फायद्यांमुळे अनेक कंपन्या कर्जाची परतफेड करण्यासाठी बाजारात आयपीओ आणतात आणि कर्जाची परतफेड करतात.
7. प्रसिद्धी : कोणत्याही कंपनीला मिळालेली प्रसिद्धी हि त्या कंपनीला जास्तीत जास्त ग्राहकांपर्यंत पोहोचण्यास मदत करत असते. मार्केटमध्ये असणाऱ्या कंपन्यांना माध्यमांकडून, चर्चेच्या माध्यमातून वेळोवेळी प्रसिद्धी मिळत असते. याशिवाय मिळणारी प्रसिद्धी कंपनीला अजून जास्त प्रतिष्ठा मिळवून देण्यास मदत करते. अशा प्रसिद्ध कंपन्यांना कमी व्याजाने आणि सहजरित्या कर्जे मिळतात आणि अशा कंपन्या गुंतवणूकदारांना देखील आकर्षित करत असतात.

या प्रमुख कारणांमुळे, कंपनी IPO आणते. ती आपल्या वित्तीय प्रगतीसाठी, वित्तीय स्थितीची सुधारणा साध्यता, शेअर्सधारकांना संधी तयार करण्यासाठी आणि अधिक निवेशकांना आकर्षित करण्यासाठी महत्त्वपूर्ण आहे.

4. IPO ची प्रक्रिया कशी केली जाते? (IPO Process: How does it work?)

1. बाजारात IPO आणण्यापूर्वी कंपनीला, सिक्युरिटीज अँड एक्स्चेंज कमिशनने (एसईसी/SEC) निश्चित केलेल्या काही आवश्यकता पूर्ण कराव्या लागतात तसेच कंपनीने व्यापक IPO प्रक्रियेतून जाणे आवश्यक असते.
2. सर्वात प्रथम ज्या कंपनीला बाजारात IPO आणायचा आहे ती कंपनी एखाद्या प्रतिष्ठित बँकेकडे IPO च्या कामकाजासाठी जाते.
3. त्यानंतर कंपनीचा सखोल अभ्यास करून कंपनीचा IPO बाजारात आणण्यात काही धोका आहे का याची पडताळणी केली जाते.
4. IPO आणण्यासाठी लागणारी सर्व कागदपत्रे जमा केली जातात.
5. मार्केटमध्ये आणि इन्व्हेस्टर्समध्ये IPO विषयी माहितीचा प्रचार प्रसार केला जातो.
6. सिक्युरिटीज अँड एक्स्चेंज कमिशन कडून IPO आणण्यासाठीच्या परवानग्या मिळवतात.
7. मागणी आणि मार्केटमधील परिस्थितीचा अंदाज बघून शेअरची प्राइस आणि लॉट साइझ ठरवली जाते.
8. ३ ते १० दिवस IPO प्रायमरी मार्केटमध्ये गुंतवणुकीसाठी खुला केला जातो.
9. IPO चे कामकाज बंद झाल्यानंतर IPO स्टॉक एक्सचेन्जवर लिस्ट होतो, म्हणजेच सेकंडरी मार्केटमध्ये ट्रेडींगसाठी उपलब्ध होतो.
10. निवेशकांना त्यांच्या डि-मॅट खात्यातील नवीन शेअर्स जमा करण्याची सूचना मिळवल्यानंतर, त्यांना त्यांच्या नावाखात्यातील शेअर्स प्रदान करण्यात येतात. .

5. IPO मध्ये गुंतवणूक केल्याने आपल्याला मिळणारे फायदे (Benefits of Investing in IPOs)

1. आरंभिक मूल्यांकनाची अवधारणा: IPO मध्ये निवेश करण्याने आपल्याला कंपनीची आरंभिक मूल्यांकन करण्याची संधी मिळते.
2. प्रतिबंधित असलेल्या कंपन्यांमध्ये निवेश: आयपीओची प्रक्रिया अतिशय पारदर्शी असते म्हणजे ज्या किमतीला एखाद्या कंपनीचे शेअर्स कोणत्याही मोठ्या गुंतवणूकदाराला मिळतात त्याच किमतीला किरकोळ गुंतवणूकदाराला देखील मिळतात.
3. निवेशाच्या पुरवठ्याचा लाभ: आपल्याला IPO मध्ये निवेश केल्यास आपल्याला निवेशाच्या पुरवठ्याचा लाभ मिळतो. अग्रेसीव्ह कंपन्यांना आपल्याला अधिक प्रतिष्ठेने निवेश करण्याची संधी मिळते आणि आपल्या पूंजीचे महत्त्वपूर्ण वाढ आपल्याला मिळते. आयपीओमध्ये गुंतवणूक केल्याने खूप मोठा आणि खूप लवकर नफा मिळू शकतो.
4. निवेशाच्या मूल्यांकनाचा उपयोग: IPO मध्ये निवेश करण्याने आपल्याला अचूक मूल्यांकनाचा उपयोग करण्याची संधी मिळते. निवेश करण्यापूर्वी, कंपनीची संपूर्ण माहिती विश्लेषण केल्याने आपल्याला अधिक माहिती मिळते आणि आपल्या निवेशाचे निर्णय लवकरच घेतले जाऊ शकते.
5. लाभांच्या संधी: आयपीओमध्ये गुंतवणूक केल्यास आपल्याला मिळणाऱ्या स्टॉकची किंमत हि सर्वात वाजवी म्हणजेच जास्त किंमत असू शकते.
6. साधारण संघटनेतील निवेशकांचे भागीदारी: IPO मध्ये निवेश केल्याने साधारण संघटनेतील निवेशकांना कंपनीच्या शेअर्सच्या माध्यमातून भागीदारी मिळते. हे निवेशकांना कंपनीच्या व्यवसायातील निर्णयात सहभागी होण्याची संधी देते.

IPO मध्ये निवेश करण्याने आपल्याला अधिक माहिती, विश्वसनीयता, आणि वैयक्तिक वित्तीय उद्दिष्टांची पुरवठा करण्याची संधी देते. आपल्या निवेशाच्या उद्दिष्टांनुसार योजना करा आणि IPO मध्ये निवेश करण्याच्या लाभांची खोज करा.

6. IPO मध्ये गुंतवणूक केल्याने होणारे नुकसान (Drawbacks of Investing in IPOs)

1. अचूकता आणि निवेशाची जोखीम: IPO मध्ये निवेश करणार्‍या निवेशकांना उच्च जोखीम असते. कंपनीचे प्रारंभिक मूल्यांकन अनिश्चित असून, नवीन कंपन्यांच्या इतिहासाची माहिती नसते त्यामुळे नुकसान होऊ शकते.
2. अत्यधिक मांडणी: अनेक IPO च्या मुद्दांमुद्दीत वित्तीय संस्थांना निवेश आणि मार्गदर्शन करण्याची आवश्यकता असते. अत्यधिक मांडणीच्या कारणाने निवेशकांना तयारी करायला काही वेळ लागतो आणि जोखीम असते.
3. उच्च मूल्य: काही IPO मध्ये निवेश करण्याच्या कारणांमुळे शेअर्सच्या मूल्यांमध्ये उच्च वाढ दिसू शकते. निवेशकांना उच्च मूल्यांवर निवेश करायला सामर्थ्य असेल, तरीही अधिक विनाशाची शक्यता असते.
4. लिक्विडिटी अभाव : काही IPO च्या स्थितीत, निवेशकांना लिक्विडिटीच्या अभावाची शक्यता असते. नवीन कंपन्यांच्या शेअर्सची लिक्विडिटी किमान असते, ज्यामुळे निवेशकांना शेअर्स विकत घेण्याची किंमत अत्यधिक असते किंवा त्यांची विक्री करण्याची संधी मिळत नाही.
5. अज्ञात कंपन्यांचा जोखीम: IPO मध्ये निवेश करणार्‍या निवेशकांना अज्ञात कंपन्यांमध्ये निवेश करण्याची संधी देते. तक्रार आणि व्याजाची किंमते अनिश्चित असून, निवेशकांना अज्ञात कंपन्यांमध्ये निवेश केल्याने नुकसान होण्याची संधी आहे.

IPO मध्ये निवेश करण्यासाठी निवेशकांना आवश्यकता आहे अधिक माहिती, समज, आणि जागरूकता या गोष्टींची.

7. IPO चे प्रकार कोणते आहेत ?

IPO चे पुढीलप्रमाणे दोन प्रकार आहेत :

• निश्चित किंमत (Fixed price) IPO

निश्चित किंमत IPO ला काही कंपन्या त्यांच्या शेअर्स ची किंमत ठरवतात आणि जारी करतात. कंपनी ज्या शेअर्सचे सार्वजनिक जाण्याचा निर्णय घेते त्या शेअर्सच्या किमतीबद्दल गुंतवणूकदारांना माहिती मिळते. गुंतवणूकदारांनी या IPO मध्ये भाग घेतल्यास, त्यांनी अर्ज करताना शेअर्सचे संपूर्ण मूल्य दिले असल्याची खात्री करावी लागते.

• बुक बिल्डिंग (Book building) IPO

बुक बिल्डिंगच्या बाबतीत, IPO लॉन्च करणारी कंपनी गुंतवणूकदारांना शेअर्सवर 20% किंमत बँड ऑफर करते. अंतिम किंमत निश्चित होण्यापूर्वी इच्छुक गुंतवणूकदार शेअर्सवर बोली लावतात.

येथे गुंतवणूकदारांनी त्यांना किती शेअर्स खरेदी करायचे आहेत आणि ते प्रति शेअर किती रक्कम द्यायला तयार आहेत हे नमूद करणे आवश्यक आहे.

शेअरची सर्वात कमी किंमत फ्लोअर प्राईस म्हणून ओळखली जाते आणि सर्वात जास्त शेअरची किंमत कॅप किंमत म्हणून ओळखली जाते. समभागांच्या किमतीबाबतचा अंतिम निर्णय गुंतवणूकदारांच्या बोलींद्वारे निश्चित केला जातो.

 

8. IPO ची किंमत कशी ठरते ?

IPO ची किंमत ठरवण्याला शेअर मार्केटच्या भाषेत IPO इव्हॅलूएशन असे म्हणतात.

IPO इव्हॅलूएशन साठी कंपनी एखाद्या इन्व्हेस्टमेंट बँकेची मदत घेते.

IPO ची किंमत ठरवण्यासाठी खालील गोष्टी आवश्यक असतात.

• कंपनीचे व्यवस्थापन
• बाजरातील कंपनीच्या विस्ताराला असणारा वाव,
• कंपनीचे आर्थिक व्यवहार इ.

9. IPO टाइमलाईन काय आहे ?

IPO साठी अर्ज करण्याची प्रक्रिया आणि आयपीओ टाइमलाईन म्हणून विविध प्रक्रियेसह तुमच्या नावावर वाटप करणे. IPO कॅलेंडर म्हणूनही ओळखलेली प्रक्रिया खालील उपविभाग आहेत:

• IPO open /close होण्याची तारीख: हे IPO मध्ये बोलीची प्रक्रियेची म्हणजेच IPO साठी अर्ज करण्यासाठी Open तारीख आणि Close तारीख म्हणजे अर्ज भरण्याची शेवटची तारीख आहेत. कोणतेही इच्छुक अर्जदार या दिवसांमध्ये अर्ज करू शकतात किंवा बोली घेऊ शकतात.
• वाटप (Allotment) तारीख: Allotment तारीख म्हणजे IPO च्या रजिस्ट्रारद्वारे सार्वजनिकला वाटप स्थिती जाहीर केली जाते. हे लकी ड्रॉ प्रमाणे असते.
• परताव्याची (Refund) तारीख: ॲप्लिकेशनची रक्कम स्थगित झाली आहे आणि तुम्ही IPO साठी अप्लाय करण्यासाठी वापरलेली रक्कम काढू शकत नाही. IPO चे वाटप केल्यानुसार, IPO न मिळालेल्या लोकांसाठी रिफंड सुरू केलेली तारीख रिफंड तारीख म्हणून ओळखली जाते.
• डी-मॅट अकाउंट तारखेमध्ये क्रेडिट: हे वेगवेगळ्या कंपन्यांसाठी भिन्न आहे, परंतु जेव्हा तुम्हाला कंपनीच्या शेअर्सच्या लिस्टिंग तारखेपूर्वी तुमच्या डी-मॅट अकाउंटमध्ये लागू केलेल्या IPO शेअर्सचे क्रेडिट प्राप्त होते.
• लिस्टिंग तारीख: हे IPO लिस्टिंग म्हणूनही ओळखले जाते. जेव्हा कंपनीचे शेअर्स संबंधित स्टॉक एक्सचेंजवर (दुय्यम बाजार) अधिकृतपणे सूचीबद्ध केले जातात आणि ट्रेडिंगसाठी उपलब्ध असतात.

10. आगामी IPO कसे तपासावे ?

IPO मध्ये गुंतवणूक करण्यासाठी इच्छुक गुंतवणूकदार विविध साधनांद्वारे आगामी IPO विषयी अपडेट राहू शकतात. तर आगामी IPO कसे check करायचे ते खालीलप्रमाणे

• इच्छुक गुंतवणूकदार स्टॉक एक्सचेंज वेबसाईट तपासू शकतात आणि आगामी IPO विषयी बातम्या मिळवू शकतात. अनेक स्टॉक एक्सचेंजमध्ये IPO चे समर्पित विभाग आहे जेथे इच्छुक गुंतवणूकदारांना आगामी IPO विषयी माहिती मिळू शकते . हे वेबसाईट, विविध प्रकरणांमध्ये, IPO कॅलेंडर आणि IPO प्रॉस्पेक्टस देखील प्रदान करतात.
• दुसरी पद्धत इंटरनेटवरील विविध वेबसाईट्स आहेत. हे वेबसाईट तुम्हाला नवीन IPO किंवा IPO लिस्ट यासारख्या विभागांतर्गत प्रामाणिक बातम्या प्रदान करतात आपण Chittorgarh या website वर जाऊन देखील आगामी IPO बद्दल जाणून घेवू शकतो. खाली लिंक दिली आहे त्यावर click करून तुम्ही सगळी माहिती जाणून घेवू शकतात.
  

  आगामी IPO तपासायला खाली दिलेल्या लिंक वर click करा.

  https://www.chittorgarh.com/ipo/ipo_dashboard.asp

• ॲग्रीगेटर्स, ब्रोकर्स, स्टॉक मार्केट माहिती वेबसाईट, ब्लॉग्स आणि अशा गोष्टींच्या अधिकृत वेबसाईटवर पाहणे हा तिसरा मार्ग आहे.

11. IPO मध्ये गुंतवणूक करताना लक्षात ठेवण्याची गोष्टी

आता गेल्या वर्षभराची आकडेवारी पाहिली तर अनेक आयपीओ बाजारात आले आणि त्यातील बहुतांश आयपीओने गुंतवणूकदारांना चांगला नफा दिला, पण हे स्मार्ट गुंतवणूकदारच कंपनीत पूर्ण तपासणी करूनच गुंतवणूक करतात.

आता प्रश्न येतो की IPO जास्त गुंतवणूकदार का आकर्षित करतात? याचे मुख्य कारण म्हणजे ते गुंतवणूकदारांना कमी किमतीत इक्विटी शेअर्समध्ये गुंतवणूक करण्याची संधी देतात, जे त्यांना दीर्घकाळात चांगला परतावा देण्यास सक्षम असतात.

पण तुम्हाला माहित आहे का की IPO मध्ये कमावलेले सर्व पैसे कंपनीच्या व्यवस्थापनाकडे जातात आणि कंपनीची वाढ ही मुख्यतः कंपनीची व्यवस्थापन टीम त्या पैशांचा कसा वापर करते यावर अवलंबून असते.

त्यामुळे योग्य IPO मध्ये गुंतवणुकीसाठी येथे काही टिपा आहेत जेणेकरून तुम्ही योग्य निर्णय घेऊ शकता:

1. IPO कंपनीचे संशोधन करा
   इनिशियल पब्लिक ऑफरिंग (IPO) द्वारे शेअर मार्केटमध्ये येणाऱ्या कंपनीवर सखोल संशोधन करा. त्याचे व्यवसाय मॉडेल, आर्थिक तसेच स्पर्धात्मक फायदा, वाढीच्या शक्यता आणि उद्योग कल समजून घ्या. कंपनीच्या व्यवस्थापन संघाचे आणि त्यांच्या ट्रॅक रेकॉर्डचे मूल्यांकन करा.
2. IPO प्रॉस्पेक्टसचा अभ्यास करा
   IPO प्रॉस्पेक्टस काळजीपूर्वक वाचा, जे कंपनी, तिचे कार्य, जोखीम आणि आर्थिक स्थिती बद्दल तपशीलवार माहिती प्रदान करते. तसेच इश्यू साइज, लॉट साइज आणि इक्विटी टक्केवारी जी कंपनी IPO द्वारे दुय्यम बाजारात सूचीबद्ध करणार आहे याची संपूर्ण माहिती मिळवा.महसूल वाढ, नफा, कर्ज पातळी आणि संभाव्य कायदेशीर किंवा नियामक समस्या यासारख्या घटकांकडे लक्ष द्या.
   हे सर्व तपशील तुम्ही कंपनीच्या प्रॉस्पेक्टसमधून पाहू शकता.
3. IPO च्या मूल्यावर लक्ष असू द्या
   आयपीओचे मूल्यांकन वाजवी आहे की नाही हे निर्धारित करण्यासाठी त्याचे मूल्यांकन करा. कंपनीच्या मूल्यमापन गुणोत्तरांची (उदा. किंमत-ते-कमाई गुणोत्तर) उद्योग समवयस्कांशी तुलना करा आणि कंपनीच्या वाढीच्या क्षमतेचा विचार करा. त्यांच्या प्रारंभिक ऑफर किमतीचे समर्थन करू शकत नाही अशा अतिमूल्यांकित IPO पासून सावध रहा.
4. बाजारातील वातावरणाचा विचार करा
   IPO मध्ये गुंतवणूक करण्यापूर्वी शेअर मार्केट मध्ये एकूण परिस्थितीचे मूल्यमापन करा. बाजारातील भावना IPO कामगिरीवर लक्षणीय परिणाम करू शकते. तेजीच्या बाजारपेठेत, IPO ला यशाची उच्च शक्यता असते, तर मंदीच्या बाजारपेठेत त्यांना आव्हानांना सामोरे जावे लागू शकते.आणि आपलं नुकसान होऊ शकतं.
5. अंडररायटरचे मूल्यांकन करा
   IPO मध्ये गुंतलेल्या गुंतवणूक बँका किंवा अंडररायटर्सकडे लक्ष द्या. मागील IPO सह त्यांची प्रतिष्ठा, अनुभव आणि यश यांचे संशोधन करा. प्रतिष्ठित अंडररायटर आयपीओची विश्वासार्हता आणि यश वाढवू शकतात.
6. लॉक-अप कालावधी समजून घ्या
   लॉकिंग कालावधी म्हणजे प्रारंभिक गुंतवणूकीनंतर तुम्ही स्टॉक विक्री किंवा ट्रेड करू शकत नाही. सुरुवातीच्या गुंतवणूकदारांवर किंवा कंपनीच्या आतल्या लोकांवर लादलेल्या कोणत्याही लॉक-अप कालावधीबद्दल जागरूक रहा. लॉक-अप कालावधी IPO नंतर विशिष्ट कालावधीसाठी शेअर्सची विक्री प्रतिबंधित करतात. स्टॉकच्या पुरवठा आणि मागणीच्या गतिशीलतेवर शेअर अनलॉकिंगचा संभाव्य प्रभाव विचारात घ्या.
7. तुमचे गुंतवणुकीचे क्षितिज निश्चित करा.
   तुमच्या गुंतवणुकीच्या उद्दिष्टांचे आणि कालमर्यादेचे मूल्यांकन करा. संभाव्य IPO किमतीच्या वाढीद्वारे तुम्ही अल्पकालीन नफा शोधत आहात की दीर्घ मुदतीसाठी शेअर्स ठेवण्यास तयार आहात हे ठरवा. IPO अस्थिर असू शकतात, त्यामुळे गुंतवणुकीचे क्षितिज स्पष्ट असणे महत्त्वाचे आहे.
8. तुमच्या गुंतवणुकीचे वाटप करा
   तुमच्या एकूण पोर्टफोलिओचे वैविध्य आणि जोखीम सहनशीलतेचा विचार करा. तुमच्या गुंतवणुकीच्या भांडवलाचा काही भाग विशेषतः IPO साठी द्या. तुमचे सर्व भांडवल एकाच IPO मध्ये टाकणे टाळा, कारण विविधीकरणामुळे जोखीम कमी होण्यास मदत होऊ शकते.
9. माहिती मिळवा
   IPO आणि कंपनीशी संबंधित बातम्या आणि घडामोडींवर अपडेट रहा. कंपनीच्या आर्थिक, बाजारातील परिस्थिती किंवा उद्योगाच्या लँडस्केपमधील कोणत्याही बदलांचे निरीक्षण करा जे तिच्या भविष्यातील संभावनांवर परिणाम करू शकतात.
10. आर्थिक सल्लागारांशी सल्लामसलत करा
    IPO गुंतवणुकीचा अनुभव असलेल्या पात्र आर्थिक सल्लागार किंवा गुंतवणूक व्यावसायिकांकडून सल्ला घेण्याचा विचार करा. ते तुमची आर्थिक उद्दिष्टे आणि जोखीम सहनशीलतेवर आधारित वैयक्तिकृत मार्गदर्शन देऊ शकतात.

 

मोफत डि-मॅट खाते उघडण्यासाठी खाली दिलेल्या लिंक वर क्लिक करा.

 https://invite.dhan.co/?invite=UNUUT00570

12. निष्कर्ष (Conclusion)

IPO चे फायदे कोणताही नवीन IPO गुंतवणूकदाराला तुमच्याकडे आकर्षित करतो, परंतु गुंतवणूक करण्यापूर्वी तुम्ही त्या IPO गुंतवणुकीशी संबंधित जोखीम समजून घेणे महत्त्वाचे आहे. आणि  तसेच IPO बद्दल तुम्ही सगळी माहिती घेणे आवश्यक आहे.य पोस्ट मध्ये IPO संपूर्ण माहिती देण्याचा पर्यंत केला आहे तरी या पोस्टमुळे तुम्हाला गुंतवणूक करायला मदत होईल.

 

13. प्रश्नोत्तरे 

१. IPO काय असते?

उत्तर : IPO हा Initial Public Offering  किंवा प्रारंभिक सार्वजनिक प्रस्ताव असतो. हे कंपनीने सामान्य जनतेसाठी शेअर्स विक्री करण्यासाठी केलेलं प्रक्रियेचे नाव आहे.

२. IPO ची प्रक्रिया कशी असते?

उत्तर : IPO ची प्रक्रिया म्हणजे कंपनीने नोंदणीकृत वितरकांकडून विक्रीसाठी शेअर्स उपलब्ध करून त्यांना निवेशकांना विकण्यासाठी तयार केलेलं प्रक्रियेचे नाव आहे.

३. IPO मध्ये निवेश कसे करायचे?

उत्तर : IPO मध्ये निवेश करण्यासाठी आपली नोंदणी घ्यावी लागते आणि नोंदणीकृत वितरकांकडून आवंटित फॉर्म भरावे लागते.

४. IPO मध्ये निवेश करण्याची वेळ कोणती आहे?

उत्तर : IPO मध्ये निवेश करण्याची वेळ कंपनीने घोषणा केलेल्या तारखेपासून तयार केलेल्या आवंटन कार्यक्रमानुसार निर्धारित करण्यात आलेली असते.

५. IPO चा निवेशकांना कोणता लाभ मिळतो?

उत्तर : IPO मध्ये निवेश केल्यानंतर निवेशकांना शेअर्स खरेदी करण्यासाठी संधी मिळते आणि अगोदरच्या शेअर मूल्यावर वाढी होऊ शकते.